Wiele osób uważa, że uzależnienie od alkoholu to wyłącznie picie od rana i utrata pracy. Tymczasem początki są znacznie bardziej subtelne – i często przez długi czas zupełnie niezauważalne. Jeśli zadajesz sobie pytanie, czy ja (lub ktoś bliski) mam problem z alkoholem, to już jest bardzo dobry znak. W tym artykule pokażemy Ci, jakie są pierwsze objawy uzależnienia od alkoholu i jak je rozpoznać – zanim problem się pogłębi.
Czym jest uzależnienie od alkoholu?
Uzależnienie od alkoholu (alkoholizm) to choroba przewlekła, postępująca i śmiertelna, jeśli nie zostanie zatrzymana. Charakteryzuje się utratą kontroli nad piciem, a także psychicznym i/lub fizycznym przymusem sięgania po alkohol – mimo negatywnych konsekwencji【1】.
Problem w tym, że wiele osób przez długi czas nie spełnia pełnych kryteriów uzależnienia, ale już mają zaburzoną relację z alkoholem – i to właśnie wtedy warto działać.
Pierwsze objawy uzależnienia od alkoholu
- Picie w określonych emocjach
Sięgasz po alkohol, żeby się zrelaksować, „odciąć”, przestać czuć napięcie, lęk, złość? To nie tylko nawyk – to już regulowanie emocji alkoholem. - Zmiana tolerancji
Zauważasz, że musisz wypić więcej, aby poczuć to, co kiedyś po jednym kieliszku? To klasyczny sygnał rozwoju uzależnienia. - Myślenie o piciu wcześniej niż sięgasz po kieliszek
Czekasz na „piątek”? Planujesz okazje do picia? Pojawia się głód psychiczny – myślenie o alkoholu staje się coraz częstsze. - Poczucie winy lub ukrywanie
Nie chcesz, by inni wiedzieli, ile wypiłeś/aś? Tłumaczysz się, usprawiedliwiasz, porównujesz się do „gorszych”? To mechanizmy obronne charakterystyczne dla początków uzależnienia. - Trudności z przerwami
Miałaś/eś nie pić przez tydzień, ale się nie udało? A może „tylko jedno piwo” kończy się kilkoma? To utrata kontroli – jeden z kluczowych objawów【2】.
Kiedy warto zacząć się martwić?
Nie trzeba czekać na dno. Uzależnienie rozwija się latami, a pierwsze objawy są często bagatelizowane – przez Ciebie, rodzinę, a nawet lekarzy. Oto kilka sygnałów ostrzegawczych:
- Picie regularne (nawet w małych dawkach) – np. codzienne wino „dla relaksu”
- Trudność w wyobrażeniu sobie weekendu bez alkoholu
- Zmiana nastroju przed i po wypiciu
- Izolowanie się, unikanie sytuacji bezalkoholowych
- Zwiększona drażliwość, jeśli nie możesz się napić
Jeśli którykolwiek z tych punktów brzmi znajomo – warto się zatrzymać i przyjrzeć.
Objawy uzależnienia od alkoholu – dlaczego tak trudno je dostrzec?
Bo alkohol jest społecznie akceptowany, wszechobecny i często utożsamiany z relaksem, sukcesem, świętowaniem. Problem pojawia się wtedy, gdy zaczynasz pić nie „dla przyjemności”, ale dla ulgi, kontroli emocji albo z automatu.
Często osoby uzależnione przez długi czas dobrze funkcjonują – pracują, dbają o rodzinę, ale coraz bardziej oddalają się od siebie, od innych i od rzeczywistości【3】.
Co możesz zrobić, jeśli rozpoznajesz u siebie te objawy?
- Zrób sobie kilkutygodniową przerwę od alkoholu – i sprawdź, jak się z tym czujesz
- Porozmawiaj z terapeutą – nawet jedna konsultacja może bardzo dużo wyjaśnić
- Unikaj porównań z innymi – skup się na sobie
- Zadbaj o emocje, które alkohol próbuje Ci „regulować”
- Zastanów się: czy panujesz nad piciem, czy ono zaczyna panować nad Tobą?
Jak wygląda leczenie?
W Phoenix Recovery Center pomagamy osobom, które zauważają pierwsze symptomy uzależnienia – zanim życie wymknie się spod kontroli. Nie trzeba być „na dnie”, żeby zacząć. Oferujemy:
- Terapię uzależnień dla osób aktywnych zawodowo
- Terapię podwójnej diagnozy (gdy obok uzależnienia pojawiają się lęki, depresja itp.)
- Nowoczesne formy pracy (VR, dieta, refleksologia)
- Pełną dyskrecję, indywidualne podejście i komfort
Podsumowanie
Uzależnienie od alkoholu nie zaczyna się nagle. Zaczyna się niepozornie – od picia dla odprężenia, od kieliszka wina wieczorem. Ale z czasem alkohol zaczyna brać więcej, niż daje. Jeśli chcesz odzyskać kontrolę – nie czekaj. Im wcześniej, tym większa szansa na powrót do równowagi.
Źródła:
[1] PARPA – Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (2023)
[2] Moskalewicz, J. (red.), Alkoholizm – diagnoza i terapia, Instytut Psychiatrii i Neurologii, 2018
[3] Mellibruda, J. (2006). Psychologiczna analiza uzależnienia od alkoholu. IPiN